Najsmrtonosniji napad ikada
NEW YORK – Teroristički napadi 11. septembra 2001. godine su bili serija koordiniranih napada protiv Sjedinjenih Američkih Država koji su se dogodili u utorak, 11. septembra 2001. godine. Prema zvaničnom izvještaju Komisije, 19 osoba u službi Al-Kaide, mreže militantnih islamističkih organizacija, je otelo četiri američka aviona. Dva su udarila u Svjetski Trgovački Centar (WTC) na Manhattan-u u New York-u, po jedan u svaki neboder u 17 minuta razlike, ubrzo nakon čega su se oba nebodera srušila. Treći avion je udario u Pentagon, glavno sjedište Ministarstva odbrane SAD-a u općini Arlington, državi Virginiji. Četvrti avion se srušio u ruralnom dijelu općine Somerset u Pensilvaniji 130 km istočno od Pitsburga nakon što su putnici pružili otpor otimačima. Izvještaj Komisije je pokazao da su napadači pretvorili otete avione u najveće samoubilačke bombe u historiji te su izvršili najubitačnije napade ikad počinjene protiv Sjedinjenih Američkih Država. Napadi 11. septembra su relativno najznačajniji događaj koji se do sada desio u 21. vijeku u smislu općih ekonomskih, socijalnih, kulturnih i vojnih posljedica koje su uslijedile u Sjedinjenim Državama i mnogim drugim dijelovima svijeta. Napadi su počinjeni otimanjem putničkih aviona. S kapacitetom (premda ne punim) goriva od približno 91.000 litara putnički avioni bili su pretvoreni u leteće plamene bombe. Nitko nije preživio niti u jednom od otetih aviona. Žrtve se broje u hiljadama: 265 u četiri aviona, 2.595 uključujući i 343 vatrogasca, 23 njujorška policajaca i još 37 policajaca u WTC-u, i 125 civila i vojnog osoblja u Pentagonu. Ukupno je poginulo najmanje 2.985 osoba. Pored WTC nebodera, koji su brojali po 110 katova, te pet drugih zgrada, također su bile uništene ili teško oštećene i četiri stanice podzemne željeznice. Na Manhattanu je ukupno bilo oštećeno 25 zgrada. Komunikacijska oprema kao što su radio, televizijski i mobilni predajnici su bili neupotrebljivi zbog rušenja telekomunikacijskog tornja na vrhu nebodera. U Arlingtonu, dio Pentagona bio je teže oštećen udarcem aviona te požarom, pa se jedan dio zgrade ubrzo urušio. 
Ekonomija nakon napada
Napadi su nanijeli značajne ekonomske posljedice u SAD-u i u svijetu. Newyorška burza nije bila otvorena 11. septembra i ostala je zatvorena do 17. septembra. Sama zgrada nije bila oštećena u napadima, ali tvrtke članice burze i klijenti nisu mogli komunicirati s burzom zbog velike štete nanesene komunikacijskom i telefonskom sistemu čija ja zgrada bila nedaleko od kompleksa. Kad se burza ponovo otvorila 17. septembra 2001. nakon najduže pauze od Velike ekonomske krize iz 1929. godine, indeksi osnovnih dionica burze su pretrpjeli najveći pad u povijesti u jednom danu. Američke dionice su izgubile 1,2 trilijuna (1.200 milijardi) dolara u vrijednosti samo u jednoj sedmici. Nakon napada, zračni prostor u SAD-u bio je zatvoren nekoliko dana, a nakon ponovnog otvaranja zračni promet bio je znatno smanjen. Jedanaesti septembar će tako zauvijek ostati u sjećanju i Amerikanaca i mnogih ljudi širom svijeta, koji su tog dana posmatrali terorističke napade na Sjedinjene Države.Jedna od promjena u New Yorku o kojoj se ne govori, iako je svima na pameti, jeste da je ovaj grad prvi put u svojoj dugoj historiji postao – uništiv. Tog jutra, prvi put u američkoj historiji svi avioni iznad američkog tla su prizemljeni. Metro je zatvoren, autobuske linije nisu radile, mostovi su bili blokirani, telefonske linije u prekidu.
Navršilo se 15 godina otkako su u plamenu nestala dva ubedljiva simbola američke moći. Ranjive moći – kako se tog jutra prvi put ispostavilo. Na današnji dan prije 15 godina Al Kaida izvela je najsmrtonosniji napad na američkom tlu. Rušenje Kula bliznakinja pokrenulo je rat koji i dalje traje. Amerika, koja je do tog trenutka važila za najbezbjedniju zemlju na svijetu, u srcu Menhetna doživjela je najjači teroristički udar u modernoj historiji. Dok su svijetom kružile kataklizmične slike rušenja Bliznakinja, a porodice žrtava tragale za najmilijima, tadašnji predsjednik SAD Džordž Buš objavio je početak rata protiv terorizma. Mjesec dana nakon napada na New ew ork, SAD su pokrenule akciju u Avganistanu. Cilj invazije je bio da se pronađu Osama bin Laden i drugi visoki pripadnici Al Kaide, da se uništi njena organizacija i da se ukloni talibanski režim koji je pružao pomoć i utočište Al Kaidi. Poslije prvobitnih uspjeha u Avganistanu, Amerika se ustremila na Irak, koji je Vašington dugo smatrao sponzorom terorizma. Ipak, Al Kaida u vrijeme režima Sadama Huseina nije bila prisutna u Iraku. Upravo u vrijeme američke okupacije, našla je uporište u toj zemlji. I ne samo uporište, već i priliku da raste. Nakon smrti Osame bin Ladena, ogranci Al Kaide oformili su još brutalniju terorističku organizaciju, Islamsku državu, protiv koje se danas vodi bitka na Bliskom istoku.
Za sve one pogođene tim napadima, proteklih 15 godina su godine sjećanja i uvjerenja da je život moćniji od smrti.
Kompleks novog Svjetskog trgovinskog centra u New Yorku, viši i impozantniji, po sadržajima raznovrsniji i bogatiji, izgrađen na nultoj tački, mjestu na kojem su se do 11. septembra 2001. godine uzdizala dva oblakodera tadašnjeg Svjetskog trgovinskog centra, simbol je snage i životne vitalnosti Njujorčana i grada u kojem žive. Memorijalni kompleks, uz dobro poznatu petouganu zgradu američkog Ministarstva odbrane takođe je simbol života jačeg od smrti 184 osobe poginule u terorističkom obrušavanju otetog aviona na Pentagon. U New Yorku, nulta tačka, „Ground zero“ kako kažu Amerikanci, muzej povećen 11. septembru, prostor oko novog Svjetskog trgovinskog centra, ili obližnji, prelijepo uređeni park, nikada nisu bez posjetilaca. Pripremio: Esad ŠABANAGIĆ