Tefter (416): Kladuške (ne)pravde, (ne)jednakosti, (po)bune, pohlepe,…

Kladuško društvo (odnos prema prirodi, međusobni odnosi, percepcije i implementacije temeljnih vrijednosti, međusobne isprepletenosti, međuutjecaji, komunikacije, poštivanje demokratskih načela i procedura,…) shvaćeno kao slobodni pojedinačni insani, i-ili članovi (ne)formalnih kolektiviteta (stranaka, civilnih udruženja, partnerskih grupa,…) u svom kvantitativnom broju (oko 40-tak mentalno zdravorazumnih bića sa pravom glasa) i kvalitativnoj strukturi: bez ikakvog obrazovanja  70,53 na 1.000 stanovnika starijih od 15 godina (2.257/32.059), svega oko osam hiljada potpune kompjutorske pismenosti što je oko petina manje u odnosu na bliže okruženje (npr. kompjutorska pismenost Cazinjanki je 31,55%, Bužimljanki 31,34%, a Kladuščanki 21,18%  (detaljnije vidjeti rezultate popisa od 2013.), približno istom gender sastavu (malko više žena) tokom proteklih 40-tak godina kontinuirano prepoznatljivo „proizvodi“ nepravde, nejednakosti,… grube povrede ljudskih prava.

Geneze povreda ljudskih prava na kladuškom tlu od osoba sa posebnim (ne)formalnim ovlaštenjima i (ne)nadležnostima su poučne. Možda je zgodna prilika da ih sada malo argumentovanije elaborira Jasmin Hušić, trenutni stanovnik „Sivog doma“ u Jedinstvenom Organu uprave Velike Čaršije. Recentni primjeri (bespravan otkaz Almiru Pajazetoviću, mobing prema Jasminu Hušiću,…) samo su potvrda dubokih moralnih poremećaja koje aktuelne (kvazi)elite prakticiraju nalazeći uzore u svojim „idolima“!

Vjerovali ili ne kontinuirani aktivni i pasivni akteri i pokrovitelji nepravdi, nejednakosti, grubih povreda ljudski prava, (ne)brojenih nečasnih radnji, potpuno bespotrebnih civilizacijskih sramota Velike Kladuše zadnjih 40-tak godina su dvojac, aktuelni načelnik Fikret Abdić (1939) i njegov aktuelni savjetnik za (ne)pravna pitanja Husein Delić (1950). Njih dvojicu je čvrsto ujedinila pohlepa za moći, utjecaju, vlasti, parama,… Slučajno ili ne, njih dvojica se u većini „prelomnih događaja“ kladuške recentne povijesti uvijek nađu skupa, i-ili veoma blizu sa posebnim ovlaštenjima, nadležnostima za sve i svakoga, složni u generiranju nepravdi, nejednakosti, povreda ljudskih prava,… Potpuno su bili saglasni oko „neposluha“ prema Partiji i Državi polovinom 1984. u trasiranju kladuškog puta u sunovrat, usko su sarađivali u sudarima unutar kladuške „ljevice“ 1985/86. kada je trebalo „linčovati“ Muhameda Talakića (1930.-1999.) i njegove sljedbenike, oglušili su se o stavove i otpore zakonodavnih lokalnih vlasti oko „Inicijative…“  potkraj ljeta 1993., dokazali su potpuni konsenzus 1998.-2003. oko blagonaklonosti u procesima privatizacije-tranzicije i zaštite javnog interesa-imovine,… On The End, maja 2018. nisu imali građanske hrabrosti i krajiška mu.a da proglase „vanredno stanje“, mobiliziraju državnu imovinu (npr. Dispanzer u Polju) i ljudski postupe prema migrantima. Svojim neljudskim postupcima prema migrantima osramotili su sve čestite i poštene Kladuščane, ma gdje bili i šta radili. Slike iz „rakita“ koje su 2018/19. obilazile svijet su najsramotniji prizori iz bajkovite Čaršije svih vremena!

O kakvim se „ideološkim“ odustajanjima radi

U strogo kibernetskom smislu većina formalnih oblika organizovanja (preduzeća, stranaka,…) prirodno teži entropiji (propasti). Blagovremenim poduzimanjem adektvanih mjera (evolacijama poslovnih politika, programa,…) profitni sistemi odlažu entropiju do stečaja. Društveni sistemi (stranke, udruženja, organi vlasti,…) entropiju (težnju za urušavanjima) uglavnom „peglaju“ na kongresima, konferencijama, izborima,… Uglavnom stranke svoje probleme nastoje rješavati unutar sebe, ali vrlo često koriste javnost kako bi se znalo šta, kako, tko, radi protiv interesa građana, krade, sluša, ne sluša,… Još ima kojih par hiljada Kladuščana koji znaju, i-ili se sjećaju, i-ili su bili sudionici prve javne hučke u onoj Partiji 1978. o kojoj su se čitale „Informacija…“ „Politbiroa“ (Komiteta Saveza komunista) na čijem čelu je bio Munib Bešlagić (1948) uz nalog ili blagoslov svemoćnog Fikreta Abdića. Nekoliko desetina osnovnih organizacija Saveza komunista i više hiljada članova slušalo je priče o „demokratskom centralizmu“, razvoju socijalističkih samoupravnih društveno ekonomskih odnosa, suprostavljanjima (ne)samoupravnom kadroviranju,… Druga hučka je bila ljeta 1986.! U oba slučaja-povoda leglo „neposluha“ bili su saniteksovci-nosioci kritičkih promišljanja koja su rezultirala uspješnim i zdravim kolektivom sve dok povratnik sa privremenog rada iz Sarajeva 1980-tih nije počeo krčmiti stanove sinovima, sekretaricama, nagrađivati prema simpatijama, štimati bilanse,…Detalje znaju mogi, među kojima i aktuelni načelnikov savjetnik!

Početkom februara 2020. u meteoroloških  slabo providnoj i društveno toksičnoj čudnovatoj Čaršiji pojavila se vijest o (po)buni u vladajućoj stranci kladuškog senata. Nisam to posebno zauzbijao sve dok nisam u sedmičnjaku Krajini (07.02.2020.) na drugoj strani pročitao Ostavke u LS. Ovim tekstom to nije više isključivo unutrašnja stvar LS BiH jer se (po)buna tiče zakidanja, zloupotrebe ili šta „velikokladuških građana“!

Da Fikret Abdić ne zna funkcionirati ma gdje da bio i šta radio ako nije okružen svakakvom čeljadi, nije ništa novo, nepoznato. Pitanje je samo šta preteže, kakvih je većina? Da lokalna vlast Velike Kladuše već decenijama producira toksičan opći ambijent, podstiče korpuciju, nepravde, nejednakosti, krši ljudska prava,… dokazano je napredovanjima u nazadovanjima. Npr. Cazin je još 2018. ostvario broj zaposlenih koje je imao 1990-tih (više od sedam hiljada), a Kladuša se nije ni približila polovici broja iz 1990-tih, kladuški budžet plaća povrede ljudskih prava (bespravne otkaze,…) više nego što troši za kulturu, fantomsko udruženje dobiva donacije za dokazivanje nedokazivog (vlasništvo 53%) već decenijama, budžet potražuje decenijama od Privrednog društva „Agrokomerc“ d.d. više od milion KM, a Kladuša nema poslovnu zonu,…

Ako je „ideologija“ LS BiH onih pet-šest načela napisanih na promotivnom lijepo dizajniranom listiću među kojima je „pravednost“ na zadnjem mjestu onda trojac Ćerimović, Šahinović, Knatarević zaslužuju malo ambiciozniji osvrt koji slijedi u narednom broju Teftera!

Velika Kladuša, 15.02.2020.  Prvi stanovnik „Sivog doma“ iz 1980-tih

Pregled kretanja zaposlenosti krajem godine na području Velike Kladuše

Izvor : Podaci Porezne uprave FBiH.

Pozicija Velike Kladuše u odnosu na USK i FBiH 2008.-2016.

Izvor: Podaci zavoda za programiranje razvoja FBiH