Postoji dovoljno pravnih, političkih, naučno-istraživačkih, ali moralnih i ljudskih argumenata da bude pokrenuta inicijativa o referendumu za izdvajanje Srebrenice iz manjeg bosanskohercegovačkog entiteta.
Niko ne može osporiti pravo Srebrenici raspisivanje referenduma
Odbrambene snage Republike Bosne i Hercegovine u Srebrenici su od aprila 1992. do marta 1993. uspješno odolijevale agresiji od strane Savezne Republike Jugoslavije (Srbije i Crne Gore). Procjenjuje se da je u tome periodu 1.800 stanovnika Srebrenice, uglavnom civila, ubijeno na genocidnoj osnovi, kao žrtve genocida. Poslije velike ofanzive koju su vodila tri korpusa JNA iz Srbije od kraja 1992. i početkom februara 1993. godine, u Srebrenicu su stigle snage UNPROFOR-a. Vijeće sigurnosti Ujedinjenih Nacija je usvojio Rezoluciju S/RES/819 kojom je uspostavljena UN sigurna zona Srebrenica i sporazum o demilitarizaciji je bio potpisan. Demilitarizacija je praktično značila samo razoružavanje branitelja Srebrenice, a ne i agresorskih snaga. Rezultat razoružavanja Srebrenice je da je u julu 1995. godine UN sigurna zona Srebrenica postala najveće stratište u Evropi poslije Drugog svjetskog rata, gdje je preko 8.000 muškaraca, žena i djece bilo brutalno ubijeno. Poslije toga Dejtonskim mirovnim sporazumom počinitelji genocida su bili nagrađeni sa 49% teritorije Bosne i Hercegovine, takozvanom „Republikom Srpskom“, u koju je bila uključena i stavljena pod njihov tzv. suverenitet i Srebrenica, čime su agresori nagrađeni vlašću nad žrtvama genocida u Srebrenici. Dejtonski sporazum i takozvana „Republika Srpska“ uspostavljena tim sporazumom je izgrađena na genocidu počinjenom u Srebrenici. Bez genocida u Srebrenici ne bi bilo Dejtonskog sporazuma i zato je taj sporazum nelegalan i nevažeći. Takzvana „Republika Srpska“, koja je formirana Dejtonskim sporazumom je stoga genocidna tvorevina bez bilo kakvog legalnog osnova. Budući da su zasnovani na genocidu istraživači Internacionalnog ekspertnog tima Instituta za istraživanje genocida, Kanada obadvoje i sporazum i takozvanu „Republiku Srpsku“ odbacuju.
Prema Povelji Ujedinjenih Nacija, iste su bile dužne da zaštite svoju članicu Republiku Bosnu iHercegovinu od agresije i genocida, a ne da nagrade počinitelje genocida sa teritorijom države žrtve agresije. Internacionalni i nacionalni sudovi su pravno presudili genocid u Srebrenici. Američki Kongres i Senat, Kanadski parlament, Australijski parlament, Evropski parlament i parlamenti više od 20 zemalja su svojim odlukama politički potvrdili genocid u Srebrenici. Istraživački timovi najrenomiranijih svijetskih istraživačkih institucija su naučno istraživački dokazali genocid u Srebrenici. Glavni tužilac Međunarodnog krivičnog tribunala za bivšu Jugoslaviju Carla Del Ponte i predsjednik tog suda sudija Theodor Meron potvrdili su da se u Srebrenici dogodio genocid prilikom njihovog nastupa na Savjetu sigurnosti UN, nešto manje nego mjesec dana prije desetogodišnjice genocida u Srebrenici iz 1995.
Internacionalni sud pravde je 27. februara 2007. donio svoju odluku u slučaju Bosna i Hercegovina protiv Srbije po kojoj je Internacionalni sud pravde presudio: -Da je Srbija prekršila obavezu da spriječi genocid na što je bila obavezna na osnovu Konvencije o sprečavanju i kažnjavanju zločina genocida, koji se odnosi na genocid počinjen u Srebrenici u julu 1995. godine. Sud je potvrdio da je genocid počinila vojska i policija takozvane „Republike Srpske“ i da je Srbija imala obavezu da to spriječi. Preživjele žrtve, potomci žrtava i svjedoci genocida su i dalje ugnjetavani od strane agresora i izvršilaca genocida u Srebrenici i Bosni i Hercegovini. Istraživači genocida, članovi Internacionalnog ekspertnog tima Instituta za istraživanje genocida, Kanada smatraju da niko ne može osporiti pravo općini Srebrenica raspisivanje referenduma o izdvajanju iz ustavno-pravnog sistema manjeg bosanskohercegovačkog entiteta nastalog legalizacijom rezultata agresije i genocida. To pravo Srebrenici garantuje prije svega Presuda Internacionalnog suda pravde protiv Srbije i genocidne tvorevine Republike Srpske, presude Međunarodnog krivičnog tribunala za bivšu Jugoslaviju, odluke parlamenata najuticajnijih država svijeta, istraživački timovi najrenomiranijih istraživačkih institucija u svijetu i Zakon o lokalnoj samoupravi gdje općine imaju pravo na referndum na pitanje lokalnih zajednica. Kao istraživači genocida smatramo da postoji dovoljno pravnih, političkih, naučno istraživačkih, ali moralnih i ljudskih argumenata da bude pokrenuta inicijativa o referendumu za izdvajanje Srebrenice iz manjeg bosanskohercegovačkog entiteta.
Institut za istraživanje genocida, Kanada